سیر تکاملی اعتیاد: از مصرف تا وابستگی، عوامل ریشه‌ای و راه‌های پیشگیری

سیر تکاملی اعتیاد

 اعتیاد، خود به خود و یک شبه به وجود نمی آید. بلکه ، این بیماری، نتیجه یک روند طولانی سو مصرف مواد است. این روند خطی است و برای هر فرد پیشرفت یکسانی دارد ، اگرچه مدت زمان پیشرفت در هر مرحله می تواند بسته به فرد ، دوز و نوع داروی مصرفی بسیار متفاوت باشد. سیر تکاملی اعتیاد شامل هفت مرحله است که این مراحل عبارتند از:

۱.شروع

۲.امتحان

۳.استفاده منظم

۴.استفاده پرخطر

۵.وابستگی

۶.اعتیاد

۷.بحران / درمان

درک هر مرحله و رفتارهای مرتبط با هر  یک از این مراحل، برای فردی که در معرض خطر اعتیاد است یا قبلاً دچار آن شده است، بسیار مهم است. با  پیشرفت هر مرحله ، خطرات مرتبط با مصرف دارو نیز افزایش می یابد ، زیرا توانایی ترک مواد بسیار دشوارتر می شود.

مرحله 1: شروع

اولین مرحله اعتیاد ، شروع نامیده می شود که در این زمان، فرد برای اولین بار ماده مخدری را امتحان می کند.  این می تواند تقریباً در هر زمان از زندگی فرد اتفاق بیفتد ، اما طبق موسسه ملی سو Ab مصرف مواد مخدر ، اکثر افراد مبتلا به اعتیاد مواد را قبل از 18 سالگی امتحان می کنند و تا 20 سالگی دچار اختلال در مصرف مواد می شوند.

دلایلی که یک نوجوان ، مواد مخدر را آزمایش  می کند می تواند بسیار متفاوت باشد ، اما دو دلیل عمده آن، کنجکاوی یا رقابت با هم سن و سالان است. دلیل دیگر اینکه نوجوانان بیشتر از اکثر گروه های سنی مواد مخدر را امتحان می کنند به این دلیل است که هنوز قشر جلوی مغز در آنها  کاملاً رشد نکرده است. این امر بر روند تصمیم گیری آنها تأثیر می گذارد و در نتیجه بسیاری از نوجوانان بدون در نظر گرفتن عواقب آن ، دست به مصرف مواد می زنند.

فقط به این دلیل که شخصی مواد مخدر را امتحان کرده است ، به این معنا نیست که مطمئناً دچار اعتیاد شده است.  در بسیاری از موارد ، فرد به دلیل کنجکاوی یک دارو را مصرف می کند و پس از رفع این کنجکاوی ، مصرف خود را متوقف می کند.  این تصمیم همچنین می تواند تحت تأثیر سایر عوامل مرتبط با نقش دارو در زندگی فرد قرار گیرد ، از جمله:

در دسترس بودن دارو

محیط خانواده و سابقه مواد مخدر

بهداشت روان (شرایطی مانند افسردگی و اضطراب اغلب باعث میل به مصرف می شود)

اگر شرایط جور باشد و فرد به مصرف مواد مخدر ادامه دهد ، ممکن است به زودی وارد مرحله دوم  اعتیاد شود.

مرحله 2: آزمایش کردن

در مرحله امتحان ، فرد به سادگی دارو را امتحان می کند تا ببیند این ماده چه تاثیری بر زندگی خواهد گذاشت. به طور کلی ، در این مرحله ، دارو به کارهایی مثل تجربه لذت یا آرامش بعد از یک روز طولانی وصل می شود. برای نوجوانان ، این ماده برای شور و حال دادن به فضای مهمانی یا مدیریت استرس ناشی  از کار استفاده می شود. بزرگسالان عمدتا برای لذت بردن یا برای مقابله با استرس وارد مرحله آزمایش می شوند.

در طول مرحله دوم ، هیچ اشتیاق زیادی برای مصرف دارو وجود ندارد و فرد هنوز هم تصمیم خود را در مورد استفاده یا عدم استفاده نگرفته است.  او ممکن است به صورت تکانشی یا کنترل شده از آن استفاده کند. در این مرحله هیچ وابستگی به مواد وجود ندارد و فرد می تواند به راحتی مصرف آن را کنار بگذارد.

مرحله 3: استفاده منظم

در حالی که فرد به تست یک ماده مخدر ادامه می دهد ، استفاده از آن عادی شده و از یک دوره ای به بعد به مصرف منظم می رسد.  این بدان معنا نیست که او هر روز از مواد استفاده می کنند ، بلکه به نوعی الگوی مرتبط با آن است.  این الگو براساس فرد متفاوت است ، اما می تواند به این دلیل باشد که آنها هر آخر هفته یا در دوران تنهایی ، بی حوصلگی یا استرس از آن استفاده می کنند.

مصرف دارو نیز در این مرحله می تواند مشکل ساز شود و بر زندگی فرد تأثیر منفی بگذارد.  به عنوان مثال ، ممکن است فرد بعد از یک شب نوشیدن الکل یا مصرف ماری جوانا ، خود را در حالت بی حسی یا پر جنب و جوش ببیند. در این مرحله هنوز اعتیادی وجود ندارد ، اما فرد احتمالاً بیشتر اوقات به مواد فکر می کند. در این صورت ترک آن دشوارتر می شود ، اما بدون هیچ گونه کمک خارجی ، یک کار قابل کنترل است.

مرحله 4: استفاده پرخطر

در مرحله چهارم ، مصرف منظم فرد همچنان ادامه دارد و اغلب تأثیر منفی بر زندگی او دارد.  در حالی که خماری دوره ای برای مرحله سوم قابل قبول است ، در مرحله چهارم مواردی از این دست به صورت یک عادت منظم در می آید و تأثیرات آن محسوس می شود. اگرچه ممکن است فرد شخصاً متوجه این موضوع نشود ، اما افراد خارج از خانه مطمئناً در این مرحله متوجه تغییر رفتار وی می شوند.

 مرحله 5: وابستگی

علامت ورود به مرحله پنجم این است که مصرف مواد مخدر در فرد دیگر برای سرگرمی و تفریح  نیست ، بلکه به دلیل وابستگی به ماده مخدر است.  این مرحله به عنوان یک مرحله گسترده که شامل ایجاد تحمل و وابستگی است ، دیده می شود. در نتیجه ، این مرحله با وابستگی مشخص می شود ، که می تواند جسمی ، روانی یا هر دو باشد. در هر صورت ، فرد مواد را مصرف می کند زیرا به این درک رسیده که برای ادامه زندگی به آن نیاز دارند.  به محض اینکه به این طرز فکر رسید  ، اعتیاد تقریباً مشخص می شود.

 مرحله 6: اعتیاد

 وابستگی و اعتیاد کلماتی هستند که بعضی اوقات به جای یکدیگر استفاده می شوند ، اما این کلمات در واقع با هم متفاوت هستند.  یکی از بزرگترین تفاوت ها این است که وقتی شخص دچار اعتیاد می شود ، مصرف مواد مخدر دیگر انتخاب آگاهانه ای نیست. افراد در این مرحله احساس می کنند دیگر نمی توانند بدون دسترسی به ماده مخدر با زندگی کنار بیایند و در نتیجه کنترل کامل انتخاب ها و اقدامات خود را از دست می دهند.  تغییر رفتار در فرد بسیار افراط می شود، زیرا کاربر احتمالاً از سرگرمی های قدیمی خود دست می کشد و به طور فعال از دوستان و خانواده خود دوری می کند.  آنها ممکن است در صورت سوال در مورد مصرف مواد مخدرشان به اجبار دروغ بگویند و اگر شیوه زندگی آنها به هر طریقی مورد تهدید قرار گیرد ، به سرعت تحریک می شوند.

 مرحله 7: بحران / درمان

آخرین مرحله اعتیاد، نقطه شکست زندگی یک شخص است.  زمانی که به اینجا رسیدیم ، اعتیاد فرد از کنترل آنها خارج شده و اکنون خطری جدی برای زندگی آنها محسوب می شود.  گاهی اوقات به عنوان مرحله بحران شناخته می شود ، زیرا در این مرحله معتاد در معرض بالاترین خطر ابتلا به یک دوز بیش از حد کشنده قرار دارد.

 البته ، گرچه بحران بدترین سناریو برای این مرحله است ، اما یک گزینه مثبت به نام درمان وجود دارد که می تواند زندگی فرد را نجات دهد.   در این مرحله بسیاری از افراد برای شروع درمان از مرکز توانبخشی کمک می گیرند.  در نتیجه ، این مرحله می تواند پایان اعتیاد آنها و همچنین شروع زندگی جدید بدون مواد مخدر و الکل باشد که پر از امید به آینده است. مرکز ترک اعتیاد خانه سپید، یکی از این مراکز است که با سابقه درخشان و داشتن کادر متخصص در زمینه ترک اعتیاد، آماده خدمت رسانی به شما عزیزان است. برای کسب اطلاعات بیشتر تماس بگیرید.