ترک تریاک بدون بازگشت، استراتژی‌های طلایی برای غلبه بر وسوسه و حفظ پاکی

تریاک ماده‌ای است که در گیاه خشخاش یافت می شود. به مشتقات خام این گیاه، مواد افیونی گفته شده که امروزه در بسیاری از مسکن‌های طبیعی حضور دارند. این ماده مصرف پزشکی دارد؛ اما عده‌ای از افراد به مصرف آن اعتیاد پیدا می‌کنند؛ در ادامه، نحوه ترک تریاک، عوارض مصرف، علائم و نشانه‌های ترک را برای شما بازگو می‌کنیم.

✅تایید شده توسط پزشکان خانه سپید

چرا ترک تریاک اهمیت دارد؟

تریاک ماده خامی است که از Papaver somniferum گرفته می‌شود و در درمان درد حاد و مزمن کاملا موثر است. تریاک بیشتر سیستم عصبی مرکزی (CNS) را تحت تأثیر قرار می دهد، اما بر سیستم تنفسی و قلبی عروقی نیز تأثیر گذار است.

در بسیاری از کشورهای آسیایی و خاورمیانه، از جمله ایران، برخی بر این باورند که تریاک اثرات مفیدی بر بیماری های قلبی عروقی (CVD) دارد، اگرچه فقط مطالعات کمی برای تأیید یا رد این فرض انجام شده است. مطالعات نشان می دهد که بیماران مبتلا به بیماری های مزمن، از جمله دیابت، فشار خون بالا و بیماری ایسکمیک قلب (IHD)، بیشتر از جمعیت عمومی از تریاک استفاده می کنند را شامل می شود.

کوکنار ماده اصلی تریاک در بسیاری از مواد روانگردان فعال امروزی است. نمونه هایی از داروهایی که از گیاه خشخاش استخراج می شوند عبارتند از:

• مورفین
• هروئین
• کدئین
• اکسی کدون
• هیدروکدون
• فنتانیل

سالهاست که متخصصان بهداشت از داروهایی با ترکیبات حاصل از تریاک، از جمله مواد افیونی و مواد مخدر استفاده می کنند. اکسی کدون، هیدروکدون و فنتانیل مسکن های محبوبی هستند که برای کنترل درد جسمی استفاده می شوند. با این حال، این مسکن ها اغلب به دلیل خاصیت سرخوشی دچار سو مصرف می شوند.

Opioid use disorder (OUD) is a complex illness characterized by compulsive use of opioid drugs even when the person wants to stop, or when using the drugs negatively affects the person’s physical and emotional well-being.

اعتیاد به مصرف مواد افیونی یا تریاک (OUD) یک بیماری پیچیده است که با استفاده اجباری از موادی مانند تریاک، حتی در هنگام ترک یا زمانی که استفاده از این مواد به سلامت جسمی و عاطفی فرد آسیب می‌رساند، مشخص می‌شود.

hopkinsmedicine.org

عوارض مصرف تریاک؛ چرا باید ترک کنیم؟

وقتی افراد به تریاک اعتیاد پیدا می کنند، شیمی مغز آنها تغییر می کند و مقاومت آنها نسبت به داروی خاصی افزایش می یابد. افراد ممکن است برای برآوردن ولع مصرف شدید، این ماده را بیشتر یا بیشتر مصرف کنند. اعتیاد به تریاک می تواند احتمال بروز اوردوز را در فرد افزایش دهد.

افراد دارای اعتیاد به تریاک برای انجام کارهای روزمره مبارزه می کنند. آنها ممکن است برای انجام مسئولیت ها در اجتماع، محل کار یا خانه تلاش کنند. در بسیاری از موارد، اعتیاد به تریاک می تواند تغییرات جسمی و رفتاری ایجاد کند که منجر به عوارض طولانی مدت در سلامتی شود.

تریاک می تواند اثرات خفیف و خطرناکی ایجاد کند. برخی از عواقب استفاده از این ماده شامل خواب آلودگی، گیجی و یبوست است. در صورت استفاده بیش از حد، تریاک می تواند منجر به وابستگی جسمی یا روانی و در نتیجه آن اعتیاد شود.

علائم مصرف بیش از حد تریاک شامل تنفس نامنظم، از دست دادن هماهنگی، مشکلات خواب، تشنج یا کما است. مصرف بیش از حد تریاک در صورت عدم درمان می تواند کشنده باشد. اگر شما یا شخصی که می شناسید علائم مصرف بیش از حد تریاک را تجربه می کند سریعا با اورژانس تماس بگیرید.

این مطلب را هم بخوانید: مراحل اصولی ترک مواد مخدر چه صورت است ؟

مراحل ترک به صورت گام به گام

هرچند برخی از داده ها در مورد درمان و نتیجه وابستگی به تریاک زیاد نیست اما اطلاعاتی درباره چندین روش درمانی از جمله سم زدایی (بدون کمک و همچنین با کمک داروها)، پاکسازی از طریق متادون / بوپرنورفین و در چندین دوره ذکر شده است. سرانجام، برخی از کشورها با راه اندازی سیستم های پاکسازی برای ترک اعتیاد را تاسیس کرده‌اند. داروهایی که برای درمان اعتیاد به تریاک استفاده شده است عبارتند از:

• تریاک خیسانده برای سم زدایی و پاکسازی
• سم زدایی با کلونیدین
• پاکسازی تریاک
• پاکسازی از طریق متادون
• پاکسازی از طریق بوپرنورفین

ترک تریاک می‌تواند مرحله به مرحله انجام شود. هر فرد به یک برنامه ترک جداگانه نیاز دارد که به کمک یک مختصص، این کار انجام خواهد شد. ترک به صورت گام به گام عبارت است از:

این مطلب را نیز بخوانید: زنگ خطر اوردوز هروئین، چطور جان خود و دیگران را نجات دهیم؟ 

ترک این ماده با چه علائمی همراه است؟

ترک تریاک یه پروسه سخت و پرچالش هست، ولی ممکنه! موقعی که تصمیم به ترک می‌گیری، یه سری علائم سراغت میاد که می‌تونی با دونستن‌شون بهتر مدیریت‌شون کنی 👌.

علائم جسمی:

خب، بدن شروع می‌کنه خودش رو پاکسازی کنه، ولی این یعنی یه سری دردسر! مثلاً:

• درد عضله و استخون 😬، مثل وقتی که بدن‌درد داری و حسابی کلافه می‌شی.
• آبریزش بینی و اشک چشم 😢، انگار از سرماخوردگی دراومدی!
• تعریق زیاد 😓، شب‌ها ممکنه حسابی عرق کنی و راحت نباشی.
• لرزش بدن و بی‌قراری 🥶، یه جور اضطراب جسمی که آزاردهنده‌ست.
• اسهال و تهوع 🤢، یعنی معده‌ات هی قاط می‌زنه و غذا اذیتت می‌کنه.
• بی‌خوابی و خستگی 😴، خوابیدن برات سخت می‌شه و خیلی کلافه‌ای.
• ضربان قلب بالا 💔، احساس می‌کنی قلبت تندتر می‌زنه و گاهی استرس می‌گیری.

علائم روانی:

یکم سخت‌تره، چون ذهن شروع می‌کنه بازی درآوردن 😕:

• اضطراب و نگرانی شدید 😟، هی ذهنت مشغول می‌شه که چی میشه یا چیکار باید بکنی.
• عصبانیت و تحریک‌پذیری 😡، راحت از کوره درمی‌ری و چیزای کوچیک اذیتت می‌کنه.
• افسردگی 😔، شاید حس کنی دنیا خیلی بی‌معنی شده.
• وسوسه به مصرف دوباره 🔥، مهم‌ترین و سخت‌ترین چالش همینه؛ اون میل شدید به برگشتن.

یه نکته مهم:

اینا اکثرش تو چند روز اول خیلی شدید هستن، ولی بعدش آروم آروم کم می‌شن. پس اگه از قبل بدونی چی در انتظارت هست، هم می‌تونی بهتر تحملشون کنی، هم کم‌تر غافلگیر بشی. از کمک گرفتن از مشاور یا مرکز تخصصی خجالت نکش، چون می‌دونن چه‌جوری کنار تو باشن و مسیر رو برات راحت‌تر کنن 💪. 

این مطلب را نیز بخوانید: چگونه وابستگی را در خود یا دیگران تشخیص دهیم؟

چگونه وسوسه بازگشت را مدیریت کنیم؟

ترک تریاک سخت و زمان‌بر است اما اگر بعد از ترک، دوباره به سراغ مصرف آن بروید، تمام کارها بی‌نتیجه خواهد ماند. برای اینکه دوباره در برابر مصرف آن وسوسه نشوید، بهتر است که به این نکات پایین توجه کنید:

• ✅ عامل‌های وسوسه رو بشناس: کی؟ کجا؟ چی؟ چه حس و حالی؟ بفهم چی وسوست می‌کنه.
• ✅ برنامه جایگزین بچین: برای هر عامل وسوسه، از قبل بدونی چیکار کنی.
• ✅ حواس‌تو پرت کن: سریع مشغول یه کار دیگه شو (بازی، کتاب، موسیقی،…).
• ✅ با یه نفر حرف بزن: تنها نمون، با مشاور، دوست یا خانواده صحبت کن.
• ✅ نتایج منفی رو یادآوری کن: فکر کن اگه مصرف کنی، چی میشه و چقدر پشیمون میشی.
• ✅ دلایل ترک رو به یاد بیار: چرا شروع کردی؟ هدفات چی بود؟
• ✅ نه گفتن رو تمرین کن: وقتی تعارف شد یا فشار اومد، قاطع بگو نه.
• ✅ مراقبت از خودت رو جدی بگیر: به خواب، غذا، ورزش و آرامشت اهمیت بده.
• ❌ تنها نمون تو لحظه وسوسه: انزوا تو این شرایط سمه.
• ❌ برگردی به مکان‌ها و آدم‌های قبلی: محیط قبلی پر از تریگره.
• ❌ اجازه بدی خسته، گرسنه، تنها یا استرسی بمونی: این حالت‌ها وسوسه رو قوی‌تر می‌کنن.
• ❌ منطقی کردن مصرف رو شروع کنی: “فقط یه بار” یا “این دفعه فرق داره” خطرناکه.

مسئله ای که در درمان و ترک تریاک مهم است این نیست که آیا فرد سو مصرف را به صورت تفریحی آغاز  کرده یا استفاده از تریاک را به عنوان بخشی از درمان، مسئله این است که درمان اعتیاد به تریاک هم نیازمند به سم زدایی پزشکی و هم به درمان جامع و مشاوره نیاز دارد. در این مسیر می توانید از متخصصین و مشاورین در مرکز ترک اعتیاد خانه سپید کمک بگیرید.

سوالات متداول